Kỳ thủ số một thế giới Magnus Carlsen bị Andrey Esipenko cầm hòa bằng đòn thí xe để tạo bẫy “hòa vì hết nước đi”, tại ván hai trận đấu thuộc vòng 1/8 Chessable Masters 2025.
Lần thứ hai trong chưa đầy hai tháng, Carlsen dính đòn hòa pat. Trong ván đấu với Benjamin Bok tại giải cờ chớp thế giới ngày 30/12/2024, anh có ưu thế thắng, nhưng để đối thủ đưa vua vào vị trí không còn nước đi. Biết rằng đã đánh mất ưu thế, kỳ thủ số một thế giới bật cười với thế hòa pat vốn hiếm gặp trong cờ vua.
Lần này Carlsen cầm quân đen, có thế xe, mã chống xe trước Esipenko ở tàn cuộc. Theo lý thuyết, hình cờ này hòa, nhưng Trắng sẽ không dễ dàng phòng thủ. Hơn nữa, Carlsen còn 15 giây, trong khi kỳ thủ Nga chỉ còn 7 giây, không có thời gian cộng thêm. Nếu vần tàn được thêm một lúc nữa, kỳ thủ Na Uy đã có thể khiến đối thủ thua vì hết thời gian.
Thế cờ sau nước 89…Rg2. Hãy tìm nước tốt nhất cho Trắng.
Đó là nước 90.Re3.
Nước cờ này Esipenko đi gần như ngay lập tức, khiến các bình luận viên thốt lên kinh ngạc. “Ôi lạy Chúa, tuyệt vời”, Đại kiện tướng nam Aman Hambleton và nữ Dina Belenkaya cùng nói về nước Re3. “Đó là bẫy hòa pat. Điều tuyệt vời ở nước cờ này là Trắng sẽ còn bắt được mã đen”.
Mất hai giây suy nghĩ, Carlsen quyết định bắt xe, đồng nghĩa vua trắng không còn nước đi trong hình cờ này. Ván đấu hòa ngay lập tức.
Sau khi hòa, Carlsen lại bật cười, còn Esipenko thở phào nhẹ nhõm. Các bình luận viên thì cho rằng đáng lẽ kỳ thủ số một nên chạy vua, bỏ mã để ván đấu tiếp tục. Khi đó, mỗi bên đều chỉ còn một xe, nhưng Carlsen có lợi thế lớn về thời gian nên có thể sẽ thắng.
Hòa vì hết nước đi trong tiếng Anh gọi là stalemate, tiếng Đức là das Patt. Vì thế, những hình cờ như vậy còn gọi là hòa pat. Hòa pat là khi một bên không có nước đi hợp lệ, và vua của họ không bị chiếu. Luật này trái ngược với cờ tướng, vì trong cờ tướng một bên hết nước đi hợp lệ sẽ thua.
Tình huống thí xe để tạo bẫy hòa pat của Esipenko trước Carlsen.
Hòa pat ít xuất hiện trong những ván cờ vua đỉnh cao, vì các kỳ thủ thường thận trọng với những tình huống như vậy. Nhưng ván đấu giữa Carlsen và Esipenko diễn ra theo thể thức cờ nhanh, mỗi bên có 10 phút, không có thời gian cộng thêm. Ngay cả với trình độ cao thủ thế giới, những tình huống gấp gáp có thể khiến họ mắc sai lầm.
Đó là bất ngờ duy nhất Esipenko tạo ra cho Carlsen trong trận đấu. Sau 4 ván, Carlsen thắng hai, hòa hai để đi tiếp với tỷ số 3-1. Tại tứ kết nhánh thắng, anh tiếp tục thắng Dư Ương Y (Yu Yangyi) 2,5-0,5 để vào bán kết, sẽ gặp Erigaisi Arjun.
Chessable Masters diễn ra từ 16/2 đến 21/2, là giải đầu tiên thuộc hệ thống cờ nhanh trực tuyến Champions Chess Tour 2025, cũng là một vòng tuyển chọn 12 kỳ thủ dự World Cup thể thao điện tử 2025, môn cờ vua. Carlsen nằm trong nhóm 8 kỳ thủ vào thẳng vòng 1/8, còn Esipenko đi từ vòng bảng.
Từ vòng 1/8, các kỳ thủ đấu loại kép (double elimination), tức là chỉ bị loại khi thua hai trận. Mỗi trận nhánh thắng gồm 4 ván cờ nhanh, nhánh thua 2 ván. Nếu hòa, họ sẽ đánh ván sinh tử (armageddon) để tranh suất đi tiếp.
Sau ngày thi hôm 18/2, Carlsen sẽ gặp Erigaisi, còn Hikaru Nakamura đấu với Alireza Firouzja ở bán kết nhánh thắng. Các kỳ thủ đã dừng bước ở vòng loại kép là Wesley So, Praggnanandhaa Rameshbabu, Alexander Grischuk và Sam Sevian.
Xuân Bình